کارکرد های فرهنگی جلسات خانگی بانوان
کارکرد های فرهنگی جلسات خانگی بانوان
کارکرد های فرهنگی جلسات خانگی بانوان را در تحقیق زیر مشاهده کنید:
مقدمه
قبل از انقلاب به دلیل بی‌توجهی رژیم پهلوی به معارف قرآنی و الهی، کم‌جمعیت بودن شهرها و رفت‌وآمد بیشتر مردم با یکدیگر،
مردم قرآن‌خوانان شهر را می‌شناختند و مکان‌های برگزاری جلسات خانگی قرآن کریم هم مشخص و معلوم بود؛
به همین دلیل ضرورت ساماندهی این جلسات احساس نمی‌شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی قرآن به‌عنوان کتاب انسان‌ساز در زندگی مردم نقش پررنگی پیدا کرد
و مردم به‌طور خودجوش به برگزاری جلسات خانگی قرآن روی آوردند.روضه های خانگی یا محلی زنانه یکی از بهترین راه ها
برای تبلیغ دینی در جمعی دوستانه و صمیمی است که اگر از ظرفیت آن به درستی استفاده شود می تواند
منشاء بسیاری از اقدامات پسندیده در سطح جامعه باشد،
کارکردها و برکت‌های هیئت‌های خانگی و جلسات روضه زنانه
مداحان و سخنران‌های قدیمی ضرب‌المثلی دارند که می‌گوید: «اگر پدرت از دنیا رفت و آن روز،
روز برگزاری هیئت خانگی‌ات بود، بگو جنازه را نگه دارند تا روضه آن روز را بخوانی».
اما این رسم زیبا و پرخیر و برکت قدیمی جلسات روضه زنانه، در جامعه امروز ما نسبت به گذشته تغییراتی کرده است.
کارکردها، برکت‌ها و ثمرات هیئت‌های زنانه به اندازه‌ای است که ضرورت ترویج آن را نشان می‌دهد.
الف)
جلسههای روضه زنانه که این روزها به یمن ماه محرم رونق نسبتا خوبی دارد،
برکت‌های زیادی برای بانی و خانم‌های مهمان دارد.
حاج‌مرتضی طاهری که سال‌ها به‌عنوان مداح اهل‌بیت علیهم‌السلام فعالیت کرده،
درباره برکت‌ها و کارکردهای هیئت‌های خانگی می‌گوید:
«یکی از نکات بسیار مهم در برگزاری جلسههای روضه در خانه آن است که مردم اعتقاد داشته باشند
باید نام و ذکر اهل‌بیت‌علیهم‌السلام در خانه‌شان تکرار شود تا برکت به زندگی‌شان وارد شود.
این مسئله، نکته بسیار مهمی است که مردم در گذشته توجه زیادی نسبت به آن داشتند و امروزه کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
البته ماه محرم فرصت مغتنمی برای بازخوانی این فضیلت‌هاست که باید به آن توجه شود».
ب)
«معمولا روضه‌های خانگی با نصب پرچم اهل‌بیت‌علیهم‌السلام بر سر در خانه‌ها همراه است.
خوب است بدانیم در مکاشفات بسیاری از علمای دین آمده است
که بلا به خانه‌ای که پرچم آن بزرگان بر سر درش نصب شده، وارد نمی‌شود.
این رسم را باید این روزها دوباره جا بیندازیم تامردم ضمن برگزاری جلسههای خانگی،
از نصب پرچم مزین به نام مبارک حضرت سیدالشهدا(ع) وسایر ائمه‌اطهار(علیهم‌السلام) غافل نمانند.
در گذشته تا این اندازه مردم دچار بیماری و گرفتاری نبودند و علت آن هم جلسههای روضه خانگی بود.
مردم اعتقاد زیادی داشتند که حتما هر‌ماه هیئت زنانه داشته باشند تا زنان و فرزندان‌شان با فضای معنوی مأنوس شده
و در خانه‌هایشان ذکر اهل‌بیت علیهم‌السلام گفته شود. توجه به تربیت دینی فرزندان و انس با ائمه اطهار علیهم‌السلام
دلیل اصلی برای تشویق کردن به برگزاری هیئت‌های خانگی و روضه زنانه است
چون این کار هم موجب آرامش خانواده می‌شود و هم بلاها را آنها دور می‌کند».
«درصورتی که هیئت‌های خانگی با خلوص همراه بوده و بانی قصد داشته باشد
با برگزاری هیئت فرهنگ دینی را در خانه خود رواج دهد، حتما از تجمل‌گرایی دور می‌شود.
ج)
این کار به‌طور حتم آرامش بیشتر را برای خانواده‌ها به همراه دارد. درست است که در بعضی از جلسههای خانگی،
تجمل‌گرایی موج می‌زند اما آرامش تنها به خانه‌ای وارد می‌شود
که هیئت در آن خانه با سادگی و صفای بیشتری همراه باشد؛
همانطور که در گذشته هیئت‌های زنانه با صرف چای همراه بود و خبری از میوه‌ها و غذاهای گران‌قیمت نبود
اما خانواده با همان روضه‌های ساده به آرامش می‌رسید». در این میان،
تربیت دینی فرزندان نکته مهمی است که نباید آن را در کارکردها و برکت‌های هیئت‌های خانگی نادیده گرفت.
چنان‌که حاج یدالله بهتاش توضیح می‌دهد: «بچه‌هایی که در خانه خود شاهد برگزاری هیئت هستند
و می‌بینند که پدر و مادر دغدغه آماده کردن خانه برای ذکر اهل‌بیت علیهم‌السلام را دارند،
به‌طور طبیعی با آن بزرگان آشنایی و انس بیشتری پیدا می‌کنند. در ضمن وقتی در هیئت زنانه،
نکات اخلاقی مطرح می‌شود، فرزندان آن خانواده هم این مطالب را می‌شنوند و یاد می‌گیرند.
در عین حال مادری که بانی هیئت است، برای تربیت دینی فرزندانش دغدغه خواهد داشت.
همه اینها برکت‌های مهم جلسه خانگی است که ضرورت رواج آن را در جامعه نشان می‌دهد».
د)
خانم فتاح هم که دارای تحصیلات حوزوی است و گاهی در این جلسات به سخنرانی می‌پردازد،
در مورد کارکرد این جلسات روضه زنانه می‌گوید:
«اگر چه امروزه هیئت‌های از این نوع در برخی مساجد و حسینیه‌ها نیز برگزار می‌شود اما هیئت‌های سبک سنتی و خانگی،
در مقایسه با دیگر گونه‌ها از نظم و ثبات بیشتری هم به لحاظ محتوای مجالس، آداب،
قوانین و هم به لحاظ سازمان و تقسیم کار برخوردار هستند». او معتقد است:
«برخلاف مراسم هیئت‌های سنتی عمومی مردانه که به‌دلیل تکلف زیاد در طول سال استمرار ندارند
و منحصر به مقاطع مشخص و محدود از سال هستند،
اغلب هیئت‌های زنانه با برنامه زمانبندی مشخص در تمام طول سال دایر می‌شوند.
این مراسم دارای سخنران یا مداح هستند و دعاخوانی و سخنرانی بخش اعظم مراسم را تشکیل می‌دهد».
در بخش دعاخوانی معمولا دعاهایی که خوانده می‌شوند، بسته به مناسبت زمانی مراسم شامل دعای توسل،
سوره انعام، زیارت عاشورا، حدیث کساء‌و… است.
اما دعای توسل و حدیث کساء و عاشورا به جهت کارکردی که در جهت قضای حوائج دارند از کاربرد بیشتری برخوردار هستند.
در سخنرانی‌ها هم معمولا به بیان احکام و مسائل فقهی و شرعی و اخلاقی پرداخته می‌شود.
البته بیان احکام و مسائل شرعی مربوط به همسرداری،
تربیت فرزند و احکام زنان یکی از بیشترین موضوعات مطرح شده در این جلسه است.[۱]
[۱] -بنقل از سایت همشهری: https://www.hamshahrionline.ir/news/
مشاهده مطالب بیشتر در موضوع زنان
مشاهده مطالب بیشتر در سایت صبح قریب
