• اخلاق و سبک زندگی اسلامی

زمان انجام حجامت

• 2016-03-04
• 8 دیدگاه
• محسن فرجی

زمان انجام حجامت
بهترین و مناسب ترین فصل برای انجام حجامت جهت پیشگیری بهار است؛ زمان جوشش و غلیان خون. در این فصل حجامت برای اکثریت قریب به اتفاق مردم از نوجوان گرفته تا سالمند مفید و مؤثر است.
زمستان اخلاط سکون و رکود دارند و کمتر دفع می شود و رسوب گذاری در آوندهای بدن افزایش خواهند یافت. به محض ایجاد غلیان خون به خاطر حلول فصل بهار مواد غلیظ کننده خون به آوندها و سطوح بدن هجوم آورده و زمینه را برای سکته های قلبی و مغزی، عود و مزمن شدن بیماری ها آماده می سازند. در چنین حالتی بهترین روش پیشگیری و حفظ سلامت بدن خونگیری و حجامت است که اخلاط اضافی را به خارج از بدن می کشد. بنابراین جوشش و غلیان خون به وجهی صحیح کنترل می یابد.

پس از آن فصل پائیز است که اهمیت زیادی دارد و حجامت در آن نیز بسیار مفید است.در فصول دیگر سال حجامت مفید است اما درجۀ آن پس از پائیز است. به طور کلی در گرما و سرمای شدید انجام نمی گیرد مگر در صورت اضطرار و با تشخیص پزشک.
بهترین زمان حجامت اواسط هر ماه است که ماه بالا آمده و باعث تحریک اخلاط در بدن می شود. همانطور که باعث جزر و مد در دریاها می گردد، در بدن و خون انسان نیز باعث تحریکاتی می شود.
بهترین ساعت حجامت در طول روز ساعت ۲ الی ۳ بعد از ظهر است که شکم نه زیاد سیر و نه زیاد خالی است و از طرفی بدن زیاد خسته نمی باشد.
در صورتی که شخص خون غلیظ دارد، قبل از حجامت به حمام برود و سپس بعد از یک ساعت حجامت کند.
ایام تربیع دوم و سوم ماه قمری بهترین ایام ماه برای حجامت توصیف می‌شوند که عبارتست از هفتم تا بیست و یکم ماه قمری و در این ایام به محققین اجازه داده می‌شود تا بیماری‌های گوناگون را با حجامت درمان نمایند.
منع کلی در مورد زمان حجامت وجود ندارد؛ به این معنی که اگر تشخیص فوری و اضطراری داده شد، در هر زمانی باید بی درنگ حجامت انجام شود تا بیمار از خطر برهد. در کانون اول (از ماههای رومی) که تقریباً معادل دی ماه است و هنگام طوفان و باد و سرما و کوران شدید حجامت نهی شده و در کم خونی شدید و ضعف مفرط نیز چنین است، در ماه آذار رومی(معادل فروردین) توصیه به آن شده است.
اول و آخر ماه قمری برای حجامت مناسب نیست چراکه اخلاط در بدن ساکن هستند و میل به باطن دارند. در زمان غلبه نورماه (۱۴ و ۱۵ ماه قمری) نیز حجامت مناسب نیست چراکه اخلاط لطیفه خفیفه بیشتر میل به ظاهر دارند اما از زمانی که ماه شروع به نقصان می گذارد یعنی ۱۶ و ۱۷ ماه بهترین زمان برای انجام حجامت است. زیرا در این زمان اخلاطی که در نیمه ماه به سطح آمده بودند اخلاط رقیق آن به عمق بازگشته و اخلاط غلیظ تر در سطح باقی می مانند و حجامت در این زمان اخلاط غلیظ بیشتری را خارج می کند.
در برخی از روایات اسلامی روزهای ۱۷، ۱۹ و ۲۱ ماه قمری در درجه اول و ایام چهاردهم ماه قمری در درجه دوم و ایام هفتم ماه قمری در درجه سوم اهمیت قرار دارند و باز تابع همین قاعده بهترین ساعت برای حجامت، ساعت حضور ماه در وسط مدار آسمان است که در جدولی در کتاب حجامت از دیدگاه اسلام مطرح شده است.
همچنین امام رضا(ع) در رساله ذهبیه می فرماید: هرگاه تصمیم به حجامت داشتی از روزهای ۱۲- ۱۵ ماه قمری انجام بده که برای سلامتی بدنت بهتر است و هنگامی که ماه کامل شد حجامت نکن مگر آن که اضطراری داشته باشی چراکه خون با کاسته شدن از هلال ماه کم و با زیاد شدن آن زیاد می شود. همچنین روزهای ابری و طوفانی، روزهای نامناسب برای حجامت دانسته شده اند. در ایام هفته تقریباً در تمامی ایام هفته به جز روز جمعه حجامت قابل انجام است. در روایات برخی از روزها برای حجامت بهتر توصیف شده‌اند که به ترتیب روزهای پنجشنبه و سه‌شنبه، دوشنبه و یکشنبه هستند. روز چهارشنبه و شنبه نیز روزهایی هستند که ائمه در آنها حجامت کرده‌اند، لکن برای عموم توصیه به قرائت آیت الکرسی در حین حجامت کرده‌اند. ائمه (علیهم‌السّلام)روز جمعه را برای حجامت مناسب ندانسته‌اند و برای حجامت اضطراری در روز جمعه قرائت آیت‌الکرسی ضروری و در ساعت یازده تا دوازده شرعی در روز جمعه حجامت را مطلقاً ممنوع اعلام نموده‌اند و دلایل ویژه‌ای را برای آن ذکر کرده‌اند که باید با قوانین متافیزیک تفسیر شود[۱].
بهتر است حجامت در ساعت دوم روز در فصل گرما و ساعت سوم و چهارم در فصل سرما انجام شود. بهترین ساعت حجامت در روز زمانی است که گرما به سردی میل می کند چرا که حرارت باعث ذوب خون می شود پس اخراج آن را آسان می کند ولی نباید در حرارت خیلی شدید انجام گیرد. همچنین اگر حجامت در ظهر انجام شود به ناچار باید قبل یا بعد از آن غذا(ناهار) میل نمایند که هر دوی آنها به دلایلی که بعداً ذکر خواهد شد مضر بدن می باشد. همچنین در ظهر اخلاط خفیفه لطیفه صالح می شود برخلاف فصد که چون جذب از باطن می کند در این ساعات توصیه می شود.
نکته: در روایات تاکید شده است که هر گاه ضرورت برای حجامت وجود داشت آیه الکرسی و حجامت انجام شود.