• اخلاق و سبک زندگی اسلامی

بازی کردن یک نوع شیوه تربیتی

• 2022-06-21
• 2 دیدگاه
• محمد رضا حیدری

بازی کردن یک نوع شیوه تربیتی

بازی کردن یک نوع شیوه تربیتی را در تحقیق زیر مشاهده کنید:

مقدمه:

از جمله فعالیت های در دوران کودکی بازی کردن است. برای هر سنی از کودکی بازی خاصی وجود دارد،
ابتدا بازی کودک با لوازم و وسایل پیرامون است و رفته رفته با فراد و اسباب بازی سرگرم می شود.
از سنین سه و چهار سالگی به تدریج به بازی های گروهی و اجتماعی روی می آورد.
در این بازی ها کودک به قواعد و مقررات بازی های گروهی تن در می دهد و با دیگران همکاری می کند
و در این همکاری است که او رفتار با دیگران را تمرین می کند و با اصول و قواعد زندگی جمعی و مراعات انضباط عملی
به تدریج آشنا می شود و این به رشد اجتماعی و اخلاقی او کمک می کند.
پیامبر اکرم (ص) درباره اهمیت بازی کردن کودکان چنین فرمودند:« دَعْهُم فَإِنَّ التُّرَابَ رَبِیع الصِّبْیانَ »؛
بگذاریدبازی کنند زیرا خاک مایه شکوفایی بچه هاست.[۱] همچنین در روایتی دیگر از امام کاظم (ع) نقل شدخ است
که حضرت فرمودند:« تستحب عرامه الغلام فی صغره لیکون حلیما فی کبره »؛
پسندیده است که فرزند در کودکی به بازی و جست و خیز بپردازد تا در بزرگ سالگی بردبار و باوقار باشد.[۲]

فواید بازی:

بازی در کودکان نقش بسیار زیادی در رشد روانی، هیجانی و بهزیستی کودک را دارد.
به طور مثال کنجکاوی شدید کودک می تواند از طریق بازی ارضا شود و فرصتی مناسب به او بدهد تا هوش خود را تقویت نماید
و موجب رشد و شکوفایی شخصیت کودک گردد. بسیاری از کارهایی که برای کودکان خوشایند نیستند
را می توان از طریق بازی به او آموخت، همچنین بازی به کودک  فرصت می دهد که
پس از خستگی های بدنی و روانی که بزرگسالان او را وادار به یادگیری می کنند، دوباره به رهایی و آرامش درونی دست یابد.
این موارد و موارد دیگر همگی بخشی از فواید بازی کودکان است.

بازی های آموزشی

بازی های آموزشی به بازی هایی اطلاق می شود که از طریق آنها توانایی های روحی شخصی،
آگاهانه تمرین شده، وسعت پیدا می کند. در تمامی بازی های آموزشی،
بازی ها آزادانه و با رغبت و بدون اعمال فشار و در ضمن با نقشه و هدف، موارد آموزشی به کودکان ارائه خواهد شد.
به همین دلیل کودکان باید در بین بازیچه های خود مالک چند نوع از این گونه بازی های آموزشی نیز باشند.
خانواده های طلاب عزیز باید به این نکته توجه بسیاری داشته باشند که نکات اخلاقی و تربیتی دینی خود را می توانند
در این نوع بازی ها پیاده کنند تا هم به هدف آموزشی خود برسند و هم کودک آنها خسته نشود
و از طریق بازی مطالب مورد نظر والدین را یاد بگیرد.

انواع بازی های آموزشی

در غالب کلاس های مهد کودک و کودکستان چهار نوع بازی آموزشی معمول است.
بازی دستی، بازی بدنی، بازی نمایشی و بازی سرگرم کننده؛

 بازی دستی:

در این بازی، کودک با وسایل کوچکی چون انواع پازل،
چوب های اندازه گیری و مجموعه ای میخ چوبی سر و کار دارد.
بازی های دستی تا حدی خودشمول است؛ یعنی به رابطه آنها با سایر بازی ها نیازی نیست.
هر گاه وسایل لازم را در اختیار کودک قرار دهیم، مستقیما به اهداف مورد نظر دست می یابیم.

 بازی بدنی:

در این بازی، کودکان اعمال متعددی نظیر دویدن، پریدن یا سه چرخه سواری را انجام می دهند.
اهداف این بازی، افزایش مهارت های بدنی کودکان و آشنایی آنها با
چگونگی استفاده از این مهارت ها در موقعیت های جدید است.

 بازی نمایشی:

در این بازی، کودک نقش فرضی را همراه با سایر کودکان بازی می کند.
موقعیت هایی که در بازی آنها مطرح می شود، همان هایی است که اغلب در زندگی واقعی پیش می آید.
بخش عروسک های کلاس، مناسب ترین جا برای اجرای این بازی است.

 بازی سرگرم کننده:

هر چند این بازی نوعی فعالیت تفریحی محسوب می شود اما با سایر بازی ها تفاوت دارد.
هنگامی که این بازی برای کودکان خردسال اجرا می شود، لازم است عناصر خاصی را در آن بگنجانیم
تا به هدف مورد نظر دست یابیم و جنبه آموزشی آن را حفظ کنیم.

این چهار نوع بازی را می توان در درون خانه و خانواده طلاب نیز پیاده کرد،
می توان وسائلی که می خواهید کودکان با آن مأنوس شود را در این نوع بازی ها بیاورید
تا کودک شما هم بازی کرده باشد هم با این اشیاء آشنا شده باشد

نکات مهم قبل از شروع بازی

۱- بگذارید کودک برای خود فکر کند. وقت زیادی در اختیار او قرار دهید. هرگز پاسخ را به کودک نگویید،
مگر در موارد استثنایی که آن هم فقط باید به اشاره مختصری اکتفا شود.

۲ـ اجازه دهید هر کاری که لازم است از قبیل ریختن مایع از ظرفی به ظرف دیگر، جور کردن مکعب های رنگی و غیره،
خودِ کودک آن را انجام بدهد. از اینکه وقت زیادی گرفته می شود و یا چیزهایی روی زمین می ریزد و تلف می گردد،
نباید نگران بود. باید کاری کنید که بازی را به صورت تجربه لذت بخشی برای کودک در آورید.

۳ـ حداکثر بیش از ۱۰ الی ۱۵ دقیقه به هر بازی اختصاص ندهید، زیرا در صورتی که هر بازی در هر بار زیاد انجام شود،
اثر خود را از دست خواهد داد. برای کودکان چهار ساله هر جلسه بازی را کوتاه تر هم می توانید انجام دهید.
زمانی که کودک شما هنوز خسته نشده و اشتیاق به بازی را از دست نداده است، بازی را متوقف کنید.

[۱] معجم الکبیر طبرانی، جلد ۶، صفحه ۱۴۰

[۲] بحارالانوار، جلد ۶۰، صفحه ۳۶۲

مشاهده محتوای بیشتر در موضوع تربیت

مشاهده مطالب بیشتر در سایت صبح قریب